Πρόσφυγας στην ίδια σου τη χώρα: Ρεκόρ 83 εκατομμυρίων εσωτερικά εκτοπισμένων ανθρώπων το 2024

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν την Τρίτη 13 Μαΐου, οι σφοδρές συγκρούσεις, οι καταστροφές και η επιδείνωση της κλιματικής αλλαγής προκάλεσαν την εκτόπιση δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων εντός των συνόρων των χωρών τους το περασμένο έτος, αριθμός που αποτελεί νέο ρεκόρ.

Το 2024 καταγράφηκαν 83,4 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένοι (IDPs) – αριθμός που ισοδυναμεί με τον συνολικό πληθυσμό της Γερμανίας – εν μέσω μαζικών εκτοπισμών από συγκρούσεις, καθώς και πλημμύρες και γιγαντιαίους κυκλώνες.

Ο αριθμός αυτός είναι υπερδιπλάσιος σε σχέση με αυτόν που καταγράφηκε μόλις πριν από έξι χρόνια, σύμφωνα με την ετήσια κοινή έκθεση του Κέντρου Παρακολούθησης Εσωτερικά Εκτοπισμένων (IDMC) και του Νορβηγικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες (NRC).

«Οι εσωτερικές εκτοπισμοί συμβαίνουν όπου συναντώνται οι συγκρούσεις, η φτώχεια και το κλίμα, πλήττοντας τους πιο ευάλωτους», δήλωσε σε ανακοίνωσή της η επικεφαλής του IDMC, Αλεξάνδρα Μπιλάκ, σύμφωνα με την Le Mone.

Μια εκτοπισμένη γυναίκα από το Σουδάν κοιτάζει τα παιδιά της, μετά τις επιθέσεις των Ενόπλων Δυνάμεων Ταχείας Αντίδρασης (RSF) στο στρατόπεδο εκτοπισμένων Zamzam, ενώ έχει βρει καταφύγιο στην πόλη Tawila, στο Βόρειο Νταρφούρ του Σουδάν, στις 15 Απριλίου 2025.

Οι παρατηρητές τόνισαν ότι σχεδόν 73,5 εκατομμύρια άνθρωποι, εκτοπίστηκαν λόγω συγκρούσεων και βίας – αύξηση 80% από το 2018.

Σύμφωνα με την έκθεση, περίπου 10 χώρες είχαν πάνω από 3 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένους λόγω συγκρούσεων και βίας στο τέλος του 2024, με το Σουδάν, που έχει πληγεί από τον εμφύλιο πόλεμο, να φιλοξενεί μόνο του 11,6 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένους, τον μεγαλύτερο αριθμό που έχει καταγραφεί ποτέ σε μία μόνο χώρα.

Περίπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι – σχεδόν ολόκληρος ο πληθυσμός της Λωρίδας της Γάζας – εκτοπίστηκαν επίσης στο τέλος του περασμένου έτους.

Αυτό έγινε ακόμη και πριν από τους πρόσφατους μαζικούς εκτοπισμούς που ακολούθησαν τη λήξη της δίμηνης εκεχειρίας από το Ισραήλ στις 18 Μαρτίου, που οδήγησε σε εντατικοποίηση των βομβαρδισμών στα παλαιστινιακά εδάφη.

Παλαιστίνιοι επιθεωρούν το σημείο όπου ισραηλινή αεροπορική επιδρομή έπληξε σχολείο της UNRWA που φιλοξενούσε εκτοπισμένους, στο στρατόπεδο Bureij στην κεντρική Λωρίδα της Γάζας, στις 6 Μαΐου 2025.

Ένα «στίγμα για την ανθρωπότητα»

Αντιμέτωπες με αρκετούς μεγάλους τυφώνες, όπως οι Helene και Milton, που προκάλεσαν μαζικές εκκενώσεις, οι Ηνωμένες Πολιτείες από μόνες τους αντιπροσώπευαν 11 εκατομμύρια εκτοπισμούς λόγω καταστροφών – σχεδόν το ένα τέταρτο του παγκόσμιου συνόλου, σύμφωνα με την έκθεση.

Τα καιρικά φαινόμενα, πολλά από τα οποία εντάθηκαν λόγω της κλιματικής αλλαγής, προκάλεσαν το 99,5% όλων των εκτοπισμών λόγω καταστροφών το περασμένο έτος.

Ο αριθμός των χωρών που ανέφεραν εκτοπισμούς λόγω συγκρούσεων και καταστροφών τριπλασιάστηκε σε 15 χρόνια, με περισσότερα από τα τρία τέταρτα των εσωτερικά εκτοπισμένων λόγω συγκρούσεων να ζουν σε χώρες που είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή.

Συχνά, οι αιτίες και οι επιπτώσεις των εκτοπισμών «είναι αλληλένδετες, καθιστώντας τις κρίσεις πιο περίπλοκες και παρατείνοντας τη δυστυχία των εκτοπισμένων», αναφέρει η έκθεση.

Περικοπές στην ανθρωπιστική βοήθεια

Τα σκληρά στοιχεία έρχονται σε μια περίοδο που οι ανθρωπιστικές οργανώσεις σε όλο τον κόσμο έχουν ταραχθεί από την επανεκλογή του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ τον Ιανουάριο, ο οποίος αμέσως μετά πάγωσε το μεγαλύτερο μέρος της αμερικανικής εξωτερικής βοήθειας.

Πολλές από τις δραστικές περικοπές πλήττουν τους εσωτερικά εκτοπισμένους, οι οποίοι συνήθως συγκεντρώνουν λιγότερη προσοχή από τους πρόσφυγες που έχουν καταφύγει σε άλλες χώρες.

«Τα φετινά στοιχεία πρέπει να αποτελέσουν ένα σήμα συναγερμού για την παγκόσμια αλληλεγγύη», τόνισε ο επικεφαλής του NRC, Jan Egeland, στην ανακοίνωσή του.

«Κάθε φορά που μειώνεται η ανθρωπιστική χρηματοδότηση, ένας ακόμη εκτοπισμένος χάνει την πρόσβαση σε τρόφιμα, φάρμακα, ασφάλεια και ελπίδα», προειδοποίησε.

Η έλλειψη προόδου στην αντιμετώπιση του φαινομένου των εκτοπισμένων σε παγκόσμιο επίπεδο, είπε, «αποτελεί τόσο πολιτική αποτυχία όσο και ηθικό στίγμα για την ανθρωπότητα».