Περού: Η Μπολουάρτε και τα πολιτικά σκάνδαλα της χώρας – Ρολόγια, κατάχρηση εξουσίας και δωροδοκίες

Η πρόεδρος του Περού, Ντίνα Μπολουάρτε, βρίσκεται μέσα σε έναν τυφώνα σκανδάλων, με το τελευταίο να αφορά μία μυστική πλαστική μύτης.

Η ηγέτιδα της Λατινικής Αμερικής, της οποίας η δημοτικότητα έχει καταρρεύσει, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σειρά ερευνών από τον Γενικό Εισαγγελέα του Περού.

Οι έρευνες κατά της Μπολουάρτε

Οι πιο σοβαρές από αυτές αφορούν τους θανάτους περισσότερων από 60 ανθρώπων κατά τη διάρκεια της καταστολής των διαδηλώσεων που ακολούθησαν την απομάκρυνση του προκατόχου της Πέδρο Καστίγιο τον Δεκέμβριο του 2022 από τις κυβερνητικές δυνάμεις ασφαλείας- οι πιο τρανταχτές περιλαμβάνουν ισχυρισμούς ότι δέχτηκε ρολόγια Rolex και άλλα κοσμήματα ως δωροδοκίες και μετέφερε έναν φυγά πολιτικό με προεδρικό όχημα.

Αλλά είναι η πλαστική επέμβαση στη μύτη της το καλοκαίρι του 2023 που έχει επί του παρόντος τραβήξει την προσοχή των πρωτοσέλιδων της χώρας, τονίζει δημοσίευμα του CNN.

Η Μπολουάρτε, η οποία αρνείται όλες τις κατηγορίες εναντίον της, κατηγορείται ότι εγκατέλειψε το αξίωμά της για να κάνει την εγχείρηση, επειδή δεν ενημέρωσε το Κογκρέσο ούτε μεταβίβασε τις εξουσίες της κατά τη διάρκεια της απουσίας της για σχεδόν δύο εβδομάδες για μια επέμβαση που επέμεινε ότι ήταν «απαραίτητη» για την υγεία της, όπως ήταν συνταγματικά υποχρεωμένη να κάνει.

Την περασμένη εβδομάδα, ο πλαστικός χειρουργός Μάριο Καμπάνι αμφισβήτησε αυτόν τον απολογισμό, λέγοντας σε τοπική τηλεοπτική εκπομπή ότι από τις πέντε επεμβάσεις που πραγματοποίησε στον Μπολουάρτε – συμπεριλαμβανομένης της ρινοπλαστικής, της διαφραγματοπλαστικής, μιας επέμβασης στα κάτω βλέφαρα και μιας μεταμόσχευσης λίπους στις ρινοπαρειακές πτυχές (γραμμές χαμόγελου) – όλες εκτός από μία ήταν αισθητικές επεμβάσεις.

Ο Καμπάνι, ο οποίος δήλωσε ότι είχε δικαστική εξουσιοδότηση για να αποκαλύψει τις επεμβάσεις, ισχυρίστηκε επίσης ότι η Μπολουάρτε ήταν ναρκωμένη και κατά περιόδους αναίσθητη κατά τη διάρκεια της διαδικασίας – γεγονός που έρχεται σε αντίθεση με τον απολογισμό της ίδιας, η οποία παρομοίασε τη διαδικασία με εξαγωγή δοντιού, και των δικηγόρων της, οι οποίοι υποστήριξαν ότι δεν έχασε ποτέ τις αισθήσεις της και δεν εγκατέλειψε τη θέση της.

Η Μπολουάρτε δεν έχει σχολιάσει τους ισχυρισμούς του Καμπάνι, αν και ο εκπρόσωπός της δήλωσε στην El Pais ότι πρόκειται για «ιδιωτικό θέμα».

Επιπλέον, τον Μάρτιο του 2024, η αστυνομία πραγματοποίησε έφοδο στο σπίτι της (και αργότερα στο προεδρικό μέγαρο) στο πλαίσιο του σκανδάλου «Rolexgate», στο οποίο κατηγορείται για παράνομο πλουτισμό και για παράλειψη να δηλώσει την κατοχή αρκετών ρολογιών πολυτελείας. Η Μπολουάρτε επέμεινε ότι τα ρολόγια ήταν στην πραγματικότητα ένα «δάνειο» που δέχτηκε κατά λάθος.

Πρόκειται για μια κατάσταση πραγμάτων που μπορεί να φαίνεται σοκαριστική σε όσους δεν γνωρίζουν καλά την πολιτική του Περού και τα καλά τεκμηριωμένα προβλήματα των ηγετών του τις τελευταίες δεκαετίες.

Αλλά σε αυτή τη χώρα, τα προεδρικά σκάνδαλα -αποδεδειγμένα ή υποτιθέμενα- είναι τόσο συνηθισμένα, ώστε σε μία από τις φυλακές της έχουν φιλοξενηθεί τέσσερις ατιμασμένοι πρώην ηγέτες.

Οι ατιμασμένοι ηγέτες

Η διαβόητη πολιτική αστάθεια του Περού – η Μπολουάρτε έγινε η έκτη πρόεδρος σε μόλις επτά χρόνια όταν ανέλαβε χωρίς εκλογές το 2022 – συχνά ανάγεται στην προεδρία του Αλμπέρτο Φουχιμόρι, ο οποίος ανατράπηκε το 2.000 μετά από σκάνδαλο που αφορούσε τον επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών του και καταδικάστηκε με κατηγορίες για διαφθορά, υπεξαίρεση και παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που περιλάμβαναν την έγκριση μιας ομάδας θανάτου.

Έκτοτε, οι πολιτικές καριέρες των περισσότερων διαδόχων του Φουχιμόρι έχουν επίσης τελειώσει με ατίμωση, τονίζει το CNN.

Ο Αλεχάντρο Τολέδο (2001-2006), ο πρώτος άνθρωπος που εξελέγη πρόεδρος μετά τον Φουχιμόρι, καταδικάστηκε πέρυσι σε περισσότερα από 20 χρόνια φυλάκισης για δωροδοκίες εκατομμυρίων από τη βραζιλιάνικη κατασκευαστική εταιρεία Odebrecht, σε ένα σκάνδαλο που στιγμάτισε τις πολιτικές ελίτ σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική.

Ο Άλαν Γκαρσία (2006-2011) πέθανε από αυτοτραυματισμό το 2019, την ημέρα που εισαγγελείς και αστυνομία επρόκειτο να τον συλλάβουν στο πλαίσιο έρευνας που επίσης συνδέεται με την Odebrecht.

Ο Ογιάντα Ουμάλα (2011-2016) καταδικάστηκε αυτόν τον μήνα από πρωτοβάθμιο δικαστήριο σε 15 χρόνια φυλάκιση για τη λήψη παράνομων προεκλογικών συνεισφορών από την Odebrecht και την κυβέρνηση της Βενεζουέλας.

Ο Πέδρο Πάμπλο Κουτσίνσκι (2016-2018) παραιτήθηκε μετά από δύο χρόνια στην εξουσία, αφού βρέθηκε και αυτός στη μέγγενη του σκανδάλου Odebrecht, όταν ήρθαν στην επιφάνεια κατηγορίες για ξέπλυμα χρήματος. Σήμερα βρίσκεται σε κατ’ οίκον περιορισμό, ενώ η δίκη εναντίον του συνεχίζεται.

Ο Μαρτίν Βισκάρα (2018-2020) διέλυσε το Κογκρέσο ένα χρόνο μετά την ανάληψη της εξουσίας. Ούτε αυτός ολοκλήρωσε τη θητεία του, αλλά απομακρύνθηκε από το νομοθετικό σώμα με την αιτιολογία της «ηθικής ανικανότητας», αφού κατηγορήθηκε για δωροδοκίες κατά τη διάρκεια της θητείας του ως κυβερνήτης. Επί του παρόντος βρίσκεται σε δίκη.

Ο Πέδρο Καστίγιο (2021-2022) ήταν σχετικά άγνωστος όταν κέρδισε τις εκλογές μετά από μια σύντομη περίοδο διακυβέρνησης από δύο προσωρινούς προέδρους, ένας εκ των οποίων παραιτήθηκε σε λιγότερο από μια εβδομάδα. Προφυλακίστηκε για το φερόμενο ως έγκλημα της εξέγερσης και απολύθηκε από το Κογκρέσο, αφού προσπάθησε να το διαλύσει και να συγκροτήσει κυβέρνηση έκτακτης ανάγκης.

Η Μπολουάρτε, η αντιπρόεδρός του, ανέλαβε το 2022.

Όλοι οι κατηγορούμενοι και καταδικασθέντες απέρριψαν τις κατηγορίες εναντίον τους.

Γιατί έτσι, όμως;

Πολλοί ειδικοί επισημαίνουν ότι η ανάληψη των καθηκόντων του Φουχιμόρι το 1990 εγκαινίασε την επιστροφή στην αυταρχική διακυβέρνηση μιας χώρας που πέρασε ολόκληρη τη δεκαετία του 1970 ως στρατιωτική δικτατορία.

Γιος Ιαπώνων μεταναστών και οικοδεσπότης τηλεοπτικής εκπομπής με θέμα το περιβάλλον, ο Φουχιμόρι ξεκίνησε δημοκρατικά, κερδίζοντας τις εκλογές με εκστρατεία υπέρ της αλλαγής σε περίοδο οικονομικής κρίσης και νικώντας έναν δεξιό συνασπισμό υπό την ηγεσία του μελλοντικού νομπελίστα συγγραφέα Μάριο Βάργας Λιόσα.

Κέρδισε επίσης από νωρίς τα εύσημα για τις πολιτικές λιτότητας «Fujishock» που περιόρισαν τον υπερπληθωρισμό, καθώς και για τον αγώνα του κατά των ανταρτικών ομάδων που ευθύνονται για δεκάδες χιλιάδες θανάτους.

Ωστόσο, σύντομα εμφανίστηκε μια αυταρχική τάση και ενώ άρχισαν να διατυπώνονται κατηγορίες για κατάχρηση εξουσίας και διαφθορά, στράφηκε στις δυνάμεις ασφαλείας του για να καταστείλει τους αντιπάλους του.

Μέσα σε δύο χρόνια από τον θρίαμβό του στις κάλπες, ο Φουχιμόρι πραγματοποίησε ένα «αυτοπραξικόπημα» κατά το οποίο έκλεισε το Κογκρέσο και τη δικαιοσύνη, αναθεώρησε το σύνταγμα και εγκατέστησε μια δικτατορία «που κατεδάφισε τα πολιτικά κόμματα», σύμφωνα με τον συνταγματολόγο δικηγόρο Λουτσιάνο Λόπεζ.

Έκτοτε, σύμφωνα με τον Ανιμπάλ Κιρόγκα, κοσμήτορα της σχολής Νομικών και Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Σέσαρ Βαγιέχο, τα πολιτικά κόμματα έχουν «αντικατασταθεί μόνιμα από προσωποπαγή, λαϊκιστικά, αυτοσχέδια κινήματα».

Για τις επόμενες εκλογές της χώρας, που έχουν προγραμματιστεί για τον Απρίλιο του 2026, υπάρχουν 43 υποψήφιοι που έχουν εγγραφεί για να διεκδικήσουν την προεδρία, δεκάδες εκ των οποίων δεν υποστηρίζονται από τις παραδοσιακές κομματικές δομές.

Ο Λόπεζ επισημαίνει ότι μια άλλη κληρονομιά του Φουχιμόρι παίζει ρόλο στην αστάθεια – το αναθεωρημένο σύνταγμα που θέσπισε μετά το πραξικόπημά του, το οποίο έδωσε μεγαλύτερες εξουσίες στο Κογκρέσο.

Ίσως δεν υπάρχει μεγαλύτερο σύμβολο της «προεδρικής κατάρας» από τη φυλακή Barbadillo στη Λίμα, γνωστή στο Περού ως «φυλακή των προέδρων», που κάποτε φιλοξένησε τον Φουχιμόρι και κράτησε επίσης τρεις από τους ηγέτες που τον ακολούθησαν – τον Τολέδο, τον Καστίγιο και τον Ουμάλα.