Τουρκία: Ερντογάν vs Gen Z – Μία «υπερδύναμη» κατά του Τούρκου προέδρου

Ο τρόπος που ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ασκεί την εξουσία του έχει αποτελέσει -και εξακολουθεί να αποτελεί- ένα ζήτημα που ελκύει πολλές επικρίσεις, τόσο εσωτερικά της Τουρκίας, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Εναντίον του, πλέον, στρέφεται και η Gen Z, θέλοντας να βάλει «στοπ» στον αυταρχισμό και τις αναχρονιστικές ιδέες που κουβαλάει στη θητεία του ο Τούρκος πρόεδρος.

Η Gen Z μπροστά

Οι Τούρκοι μαθητές λυκείου και φοιτητές πανεπιστημίου ομολογουμένως είναι πολύ νέοι για να θυμούνται την Τουρκία πριν από τον Ερντογάν, που βρίσκεται στην εξουσία από το 2003, αρχικά ως πρωθυπουργός και ύστερα ως πρόεδρος. Αλλά όταν η αστυνομία ήρθε για τον κορυφαίο αντίπαλο του Τούρκου προέδρου, Εκρέμ Ιμάμογλου, στις 19 Μαρτίου, εκατοντάδες χιλιάδες από αυτούς βγήκαν στους δρόμους. Τώρα, πολλοί από αυτούς βρίσκονται επίσης στη φυλακή. Αν και μειωμένοι από τους αρχικούς 301, υπολογίζεται ότι 30 φοιτητές και πρόσφατοι απόφοιτοι εξακολουθούν να περιμένουν τη δίκη τους σε διάφορες τουρκικές φυλακές, ενώ άλλοι 12 βρίσκονται σε κατ’ οίκον περιορισμό.

Η Gen Z έχει τη δύναμη να αποτελέσει τη μεγαλύτερη απειλή για την εξουσία του Ερντογάν.

Παρότι οι αυστηροποίηση των μέτρων καταστολής έχουν περιορίσει τις μεγάλες δημόσιες διαδηλώσεις, οι δρόμοι της πόλης και οι πανεπιστημιουπόλεις ξεχειλίζουν από μια διαφορετική καθιστική διαμαρτυρία, μποϊκοτάζ ή διαμαρτυρία μικρής κλίμακας κάθε μέρα. Στις 13 Μαΐου, για παράδειγμα, έξι φοιτητές συνελήφθησαν επειδή διαμαρτυρήθηκαν κατά της επίσκεψης ενός αμφιλεγόμενου ισλαμιστή ιεροκήρυκα.

Ο Ερντογάν πάντα ήλπιζε να αναθρέψει μια νέα γενιά θρησκευόμενων νέων. Αλλά η Gen Z της Τουρκίας δεν είναι μόνο λιγότερο κοντά στην θρησκεία από ό,τι περίμενε ο πρόεδρος της χώρας, αλλά έχει τη δύναμη να αποτελέσει τη μεγαλύτερη απειλή για την εξουσία του, όπως αναφέρει δημοσίευμα του Economist.

Τα άτομα ηλικίας 18-29 ετών, το σημερινό τμήμα των ενηλίκων της Gen Ζ, αποτελούν σχεδόν το ένα τέταρτο του εκλογικού σώματος. Οι δημοσκοπήσεις λένε τώρα ότι μόνο το 11% περίπου από αυτούς είναι πρόθυμοι να ψηφίσουν το κόμμα ΑΚ του Ερντογάν. Οι δυσαρεστημένοι μεταξύ της Γενιάς Ζ τείνουν να κατηγορούν τον εναγκαλισμό της κυβέρνησης στους θεσμούς της Τουρκίας, για το ότι περιορίζει τις πιθανότητές τους να αποκτήσουν μια καλή εκπαίδευση, να τα βγάλουν πέρα ή να δουν τις ψήφους τους να έχουν αξία. Απλώς φεύγουν μαζικά από τις πολιτικές συγκεντρώσεις ή φωνάζουν δυνατά στους ομιλητές, κάνοντάς τους να σταματήσουν να αγορεύουν. «Η Gen Z βρίσκει αυτό το είδος λόγου ανατριχιαστικό, όταν τόσοι πολλοί από εμάς πρέπει να διαθέτουμε προϋπολογισμό ακόμη και για να αγοράσουμε χαρτόνι για πανό διαμαρτυρίας», λέει ένας φοιτητής ακτιβιστής.

Ένας ενθαρρυντικός αγώνας

Η παρουσία της Gen Z στους δρόμους και οι εκστρατείες της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ενθαρρύνουν επίσης το κύριο αντιπολιτευόμενο Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP) να είναι τολμηρό. Οι επικριτές της κυβέρνησης λένε ότι «πέρασαν το κατώφλι του φόβου» μετά το βίντεο που δείχνει νεαρούς διαδηλωτές να περνούν με τη βία μέσα από τα οδοφράγματα της αστυνομίας και έγινε viral μετά τη σύλληψη του Ιμάμογλου.

Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι συμμετείχαν στις μεγαλύτερες διαδηλώσεις που είχε δει η Τουρκία για περισσότερο από μια δεκαετία, αψηφώντας μια εβδομαδιαία απαγόρευση των δημόσιων συγκεντρώσεων. Η κλίμακα αυτών των διαδηλώσεων πιθανώς εμπόδισε την κυβέρνηση να κατηγορήσει τον Ιμάμογλου για τρομοκρατία. «Οι νέοι δίνουν ενέργεια στο CHP για να αντισταθεί στην κυβερνητική πίεση», λέει ο Μπερκ Εσένα του Πανεπιστημίου Sabanci. Η αντιπολίτευση εκτιμά ότι μπορεί να κινητοποιήσει τεράστια πλήθη όταν χρειαστεί, τονίζει ο Economist.

«Θα είμαστε στους δρόμους».

Δεν μπόρεσαν όμως να εμποδίσουν την εξάπλωση της καταστολής. Στο πιο πρόσφατο κύμα συλλήψεων περίπου 25 άτομα, μεταξύ των οποίων δημοτικοί υπάλληλοι και επιχειρηματίες του CHP, συνελήφθησαν στις 26 Μαΐου για υποτιθέμενη διαφθορά. Περίπου 400 άτομα συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων της Πρωτομαγιάς. Το X μπλόκαρε τον λογαριασμό του Ιμάμογλου, ο οποίος έχει σχεδόν 10 εκατομμύρια ακόλουθους, μετά από αίτημα της κυβέρνησης.

Η αντιπολίτευση είναι έτοιμη να ανεβάσει τους τόνους. «Θα είμαστε στους δρόμους», δήλωσε ο ηγέτης του CHP, Οζγκιούρ Οζέλ, αφού δέχθηκε χαστούκι στο πρόσωπο στις 4 Μαΐου στην κηδεία ενός φιλοκουρδικού πολιτικού, μια κίνηση που ερμήνευσε ως μήνυμα να μείνει στο σπίτι του. «Προκαλώ αυτούς που έστειλαν αυτό το μήνυμα. Είμαι έτοιμος».