«Πιο γρήγορα κι απ’τον Πούτιν» – Η ολίσθηση του Τραμπ στον αυταρχισμό ήρθε πολύ πιο γρήγορα απ’ ότι αναμενόταν

Ένας γερουσιαστής με χειροπέδες, άνθρωποι που αρπάζονται δημόσια, στρατιωτική επέμβαση – η ολίσθηση του Τραμπ προς την αυταρχία ήρθε πιο γρήγορα από ό,τι φοβούνταν οι επικριτές του

Η περιγραφή των τελευταίων ενεργειών του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, μοιάζει περισσότερο με λίστα ορόσημων στο δρόμο προς την αυταρχία.

Μια σειρά πολιτικών της αντιπολίτευσης, μεταξύ των οποίων και ο Αλεξ Πάντιλα, γερουσιαστής των ΗΠΑ, συλλαμβάνονται με χειροπέδες από τις δυνάμεις της τάξης για το ελάχιστο, επειδή αμφισβήτησαν την εξουσία ή εξέφρασαν τη διαφωνία τους.

Μια δικαστής συλλαμβάνεται στο ίδιο το δικαστήριο της και κατηγορείται ότι βοήθησε έναν κατηγορούμενο να αποφύγει τη σύλληψη.

Μασκοφόροι συλλαμβάνουν και απομακρύνουν ανθρώπους σε δημόσιους χώρους, σε σκηνές που μοιάζουν να έχουν ως στόχο την εκφοβισμό.

Ο πρόεδρος αναπτύσσει στρατιωτικές δυνάμεις με αμφίβολη νομική βάση για να αντιμετωπίσει διαδηλωτές που διαμαρτύρονται για τις μαζικές συλλήψεις μεταναστών χωρίς χαρτιά.

Ο απογοητευτικός κατάλογος δεν αντανακλά τις ενέργειες μιας εδραιωμένης δικτατορίας, αλλά της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ, καθώς οι σφοδρότεροι επικριτές του προέδρου αγωνίζονται να κατανοήσουν αυτό που, όπως λένε, είναι μια πολύ ταχύτερη κατάπτωση στον αυταρχισμό από ό,τι φαντάζονταν ακόμη και πριν από λίγες εβδομάδες, σύμφωνα με τον Guardian.

«Ο Τραμπ ρίχνει αυταρχικά χτυπήματα με πολύ μεγαλύτερο ρυθμό από ό,τι οποιαδήποτε από τις άλλες περιπτώσεις κατά το πρώτο έτος της εξουσίας τους», δήλωσε ο Στίβεν Λεβίτσκι, πολιτικός επιστήμονας του Χάρβαρντ και συγγραφέας, μαζί με τον Ντάνιελ Ζιμπλατ, του βιβλίου «Πώς πεθαίνουν οι δημοκρατίες».

«Αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμη πόσα από αυτά τα χτυπήματα θα πετύχουν ή πώς θα αντιδράσει η κοινωνία».

Σε διάρκεια 5 μηνών

Πέντε μήνες μετά την ορκωμοσία του Τραμπ, έμπειροι αναλυτές που έχουν μελετήσει για χρόνια δημοκρατίες που κάποτε ήταν σταθερές και μετατράπηκαν σε αυταρχικά καθεστώτα εκφράζουν την ανησυχία τους για την ταχύτητα με την οποία η κυβέρνηση Τραμπ επιτίθεται αυταρχικά στους θεσμούς και στις συνταγματικά κατοχυρωμένες ελευθερίες έκφρασης.

Ορισμένοι εκφράζουν αμφιβολίες για την ικανότητα του δικαστικού σώματος να λειτουργήσει ως δημοκρατικός φραγμός, παρά την κύμα νομικών προσφυγών κατά των εκτελεστικών διαταγμάτων του προέδρου.

Αναφέρουν την συντηρητική πλειοψηφία 6-3 του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, το οποίο έχει ιστορικό έκδοσης αποφάσεων φιλικών προς τον πρόεδρο, ο οποίος διόρισε τρεις από τους δικαστές του κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του.

Ο Τραμπ έχει προσπαθήσει να ωθήσει τις ΗΠΑ προς μια αυταρχική κατεύθυνση με μεγαλύτερη ένταση από ό,τι γνωστοί αυταρχικοί ηγέτες όπως ο εκλιπών Ούγκο Τσάβες της Βενεζουέλας, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν της Τουρκίας ή ο Βίκτορ Όρμπαν, πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, σύμφωνα με τον Λεβίτσκι.

Ο Έρικ Ρούμπιν, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στη Βουλγαρία και αναπληρωτής πρέσβης στη Μόσχα, δήλωσε ότι ο Τραμπ ξεπερνά τον Βλαντιμίρ Πούτιν, τον πρόεδρο της Ρωσίας για τον οποίο είχε συχνά εκφράσει τον θαυμασμό του.

«Αυτό προχωράει πιο γρήγορα από ό,τι ο Πούτιν έφτασε ποτέ σε ό,τι αφορά τη σταδιακή εξάλειψη των δημοκρατικών θεσμών και των δημοκρατικών ελευθεριών», δήλωσε ο Ρούμπιν, ο οποίος ήταν μάρτυρας των πρώτων χρόνων της εξουσίας του Πούτιν από κοντά.

«Του πήρε χρόνια. Εμείς δεν μιλάμε καν για έξι μήνες».

Το ζήτημα των ένοπλων δυνάμεων

Το κλειδί για το αν ο Τραμπ θα καταφέρει να οδηγήσει αποφασιστικά την Αμερική στον αυταρχισμό θα είναι οι προσπάθειές του να επιβάλει τον έλεγχο των ενόπλων δυνάμεων, υποστήριξε ο Λεβίτσκι.

«Η εντατικοποίηση των προσπαθειών του Τραμπ να πολιτικοποιήσει το στρατό μπορεί ακόμα να πάρει πολλές κατευθύνσεις», δήλωσε.

«Θα μπορούσε να είναι πραγματικά άσχημο και κακό, γιατί ο μόνος τρόπος για να φτάσουμε από το σημείο που βρισκόμαστε σε πραγματικό αυταρχισμό όπως στη Νικαράγουα, τη Βενεζουέλα ή τη Ρωσία είναι αν ο Τραμπ έχει το στρατό και τις δυνάμεις ασφαλείας στο πλευρό του, και έχει ήδη κάνει βήματα προς αυτή την κατεύθυνση».

Χαρακτηριστική είναι η αποστολή 4.000 στρατιωτών της Εθνοφρουράς από τον Τραμπ στους δρόμους του Λος Άντζελες, οι οποίοι αργότερα ενισχύθηκαν από 700 ενεργούς πεζοναύτες, εναντίον διαδηλωτών που διαμαρτύρονταν για την καταστολή των μεταναστών από την κυβέρνηση, οι οποίοι δεν φαινόταν να αποτελούν αδικαιολόγητη πρόκληση για τις τοπικές αρχές επιβολής του νόμου.

Η αποστολή των στρατευμάτων, που καταγγέλθηκε από τους αντιπάλους ως απόπειρα υποκίνησης βίαιων συγκρούσεων, έλαβε χώρα εν όψει της στρατιωτικής παρέλασης που πραγματοποιήθηκε στο Ουάσινγκτον το περασμένο Σάββατο.

Η εκδήλωση, που υποτίθεται ότι διοργανώθηκε για να τιμήσει την 250ή επέτειο του αμερικανικού στρατού, πραγματοποιήθηκε – ίσως όχι τυχαία – την ημέρα των 79ων γενεθλίων του προέδρου.

Οι αντίπαλοι δήλωσαν ότι θύμιζε αυταρχικά καθεστώτα όπως της Κίνας, της Βόρειας Κορέας και της Ρωσίας και αντανακλούσε την επιθυμία του Τραμπ να μετατρέψει τον στρατό σε προσωπικό του εργαλείο.

Ο Βασιλιάς Τραμπ

Εν μέσω φημών ότι η παρέλαση ενδέχεται να διακοπεί από μια διαδήλωση κατά του Τραμπ με το σύνθημα «No Kings» την ίδια μέρα, ο πρόεδρος απείλησε να χρησιμοποιήσει «πολύ μεγάλη δύναμη» εναντίον των διαδηλωτών, σε εμφανή αντίθεση με την παράδοση των ΗΠΑ για ανοχή της ειρηνικής διαφωνίας.

Τελικά, δεν αναφέρθηκαν συγκρούσεις μεταξύ των κυβερνητικών δυνάμεων και των διαδηλωτών στην παρέλαση της Ουάσιγκτον, σε μια μέρα που, σύμφωνα με τους διοργανωτές, περίπου 5 εκατομμύρια διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν σε 2.100 σημεία σε όλη την επικράτεια των ΗΠΑ.

Ωστόσο, υπήρξαν σποραδικές αναφορές για βίαια επεισόδια σε άλλα μέρη.

Στη βόρεια Βιρτζίνια, ένας άνδρας οδήγησε το αυτοκίνητό του μέσα σε ένα πλήθος διαδηλωτών της διαμαρτυρίας «No Kings», χτυπώντας έναν από αυτούς, σε μια ενέργεια που η αστυνομία χαρακτήρισε σκόπιμη.

Τρομοκρατία και εκφοβισμός

Ωστόσο, σε ένα πολύ χειρότερο προμήνυμα για τη δημοκρατία την ίδια μέρα, η Μελίσα Χόρτμαν, δημοκρατική βουλευτής στη Μινεσότα, δολοφονήθηκε στο σπίτι της μαζί με τον σύζυγό της Μαρκ, σε μια ενέργεια που χαρακτηρίστηκε ως στοχευμένη πολιτική δολοφονία, η οποία φέρεται να διαπράχθηκε από τον 57χρονο Βανς Μπόελτερ, ο οποίος, σύμφωνα με τους φίλους του, ήταν χριστιανός εθνικιστής και υποστηρικτής του Τραμπ.

Ο Ρούμπιν είπε ότι οι πυροβολισμοί δημιούργησαν ένα κλίμα φόβου συγκρίσιμο με αυτό της Γερμανίας της Βαϊμάρης πριν από την άνοδο του Χίτλερ.

«Ο φόβος είναι ισχυρός και επιβλαβής», είπε. «Οι άνθρωποι δεν θα είναι πρόθυμοι να είναι υποψήφιοι για αυτές τις θέσεις επειδή φοβούνται. Το ευρύ κοινό είναι εκφοβισμένο. Εγώ είμαι κάπως εκφοβισμένος.

Αυξάνοντας την εξουσία του Προέδρου

Εξίσου σημαντικές, σύμφωνα με τους αναλυτές, είναι οι προσπάθειες της κυβέρνησης Τραμπ να επεκτείνει τα νομικά όρια των εξουσιών του προέδρου – η τύχη των οποίων θα αποφασιστεί από το Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο εξέδωσε πέρυσι απόφαση που ουσιαστικά παραχωρεί στον Τραμπ ευρεία ασυλία για πράξεις που διαπράττει κατά την άσκηση των καθηκόντων του.

«Έχει εδραιώσει ο Τραμπ την εξουσία του; Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο όπου έχουμε έναν ανεξέλεγκτο πρόεδρο που ελέγχει όλα τα θεσμικά όργανα; Όχι, αλλά είμαστε στο ύστατο σημείο», δήλωσε η Κιμ Λέιν Σέπελε, καθηγήτρια κοινωνιολογίας και διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον.

«Κινείται με πραγματικά ανησυχητική ταχύτητα και πατάει όλα τα κουμπιά της αυταρχίας. Είμαστε λίγες αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου μακριά από το να έχουμε έναν πρόεδρο που δεν μπορούμε να ξεφορτωθούμε».

Η αποστολή της Εθνοφρουράς του Τραμπ στο Λος Άντζελες μπορεί να είχε ως στόχο τη δημιουργία ενός νομικού προηγούμενου που θα του επέτρεπε να αποστέλλει στρατεύματα κατά βούληση όταν οι κρατικές αρχές προσπαθούσαν να τον αψηφήσουν.

«Θέλει να αποδείξει ότι μπορεί να εμποδίσει τους κυβερνήτες να του αντισταθούν [χρησιμοποιώντας] στρατιωτική δύναμη», δήλωσε η Σέπελε. «Η αποστολή στο Λος Άντζελες θεωρήθηκε ως κλιμάκωση, αλλά στην πραγματικότητα ο στρατός δεν έχει κάνει και πολλά. Ωστόσο, υπάρχει μια νομική υποδομή πίσω από όλα αυτά που είναι πιο τρομακτική».